Làng thêu của người khuyết tật
(thienmonhoi.forumvi.net)- Tình cờ một lần đến Trung tâm Thông tin - Triển lãm của tỉnh Bắc Giang, tôi được xem gian trưng bày giới thiệu tranh thêu của các em, các cháu khuyết tật cơ sở Vạn Xuân.
|
Lớp học thêu của trẻ khuyết tật |
Nhìn những bức tranh thêu phong cảnh quê hương, cây dã hương nghìn năm tuổi mầu sắc hài hòa, rực rỡ tôi thật sự ngỡ ngàng, nếu không được giới thiệu trước tôi sẽ nhầm tưởng là tranh thêu của làng XQ Ðà Lạt nổi tiếng cả nước. Tôi thầm nghĩ: Nhất định phải đến Vạn Xuân để được ngắm những đôi tay tài hoa của những trẻ em khuyết tật.
Tuy mới gặp Giám đốc cơ sở Vạn Xuân nhưng cái tình đồng đội của những người một thời mặc áo lính giữa chúng tôi cởi mở, thân tình, không có chất "hành chính" của một buổi làm việc. Anh nhớ lại những ngày này gần 30 năm trước.
Năm 1980, Dương Công Xuân xung phong vào bộ đội lên biên giới phía bắc. Mới hơn một tuổi quân, trong một lần đi làm nhiệm vụ Xuân bị thương nặng, gẫy một chân, vỡ xương hàm, hỏng một mắt. Sau gần một năm điều trị, năm 1983 anh từ đoàn an dưỡng 575 chống nạng về quê, với hạng thương tật 1/4 mất sức 81%. Về quê, với người khỏe mạnh kiếm sống đã khó, với anh, một thương binh nặng sẽ sống ra sao? Câu hỏi đó cứ day dứt trong anh.
Không thể dựa dẫm vào gia đình hay đòi hỏi quá mức ở xã hội. Nghị lực và phẩm chất người lính không cho phép anh thoái chí, buông xuôi. Quê anh có vùng bãi sông, mùa khô nhiều người mở lò gạch cũng có thu nhập tàm tạm. Anh cũng theo họ mở lò gạch, nhưng người ta chân tay khỏe mạnh, xốc vác được công việc mới có lãi. Còn anh chân yếu, mắt kém theo cái nghề thổ mộc này không được, đành bỏ cuộc. Anh buồn lắm. Chẳng lẽ cứ ngồi trông chờ vào đồng tiền phụ cấp thương tật hay sao? Nghĩ đi nghĩ lại, anh quyết định đi học nghề may.
Nghĩ là vậy, nhưng khi học nghề mới thấy thật gian nan. Người sáng mắt việc xâu kim đơn giản. Nhưng với anh chỉ còn một bên mắt phải, việc học may vất vả gấp hai, gấp ba lần người bình thường. Nhưng được bạn bè giúp đỡ, với lòng kiên trì, cuối cùng anh cũng học được nghề. Những tưởng có nghề, có máy khâu rồi thì việc mở rộng, phát triển nghề sẽ thuận lợi. Nhưng rồi mọi việc không như ý muốn, số vốn ban đầu của vợ chồng anh cụt dần vì cửa hàng vắng khách.
Một lần nữa anh khoác túi ra Hà Nội, tìm đến Trường dạy may cao cấp Ðinh Tiên Hoàng để nâng cao tay nghề và học làm hàng cao cấp như véc-tông, áo dài... Sau đó, nhờ có tay nghề cao, cắt may có uy tín, khách hàng ngày càng đông. Nhà may Xuân ở phố Neo đã đứng vững. Khi kinh tế khá lên, anh Xuân không quên những người đồng đội. Năm 1991, tìm hiểu thấy nhiều con em đồng đội không có việc làm, anh đã bàn với Phòng Thương binh-Xã hội huyện mở lớp dạy cắt may cho con em thương binh, gia đình liệt sĩ, CCB trong huyện.
Bước đầu mở lớp anh trực tiếp giảng dạy, với số học viên 20 đến 30 cháu một lớp. Các cháu ra trường đúng lúc các cơ sở may công nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển, đều tìm được việc làm. Số lượng con em đồng đội và các đối tượng chính sách xin học nghề ngày một đông. Anh định xin mở trung tâm dạy nghề, nhưng không có bằng cấp sư phạm kỹ thuật. Một lần nữa anh lại bỏ tiền túi, khoác ba-lô xuống Trường đại học Công nghiệp Hưng Yên theo một khóa học.
Sau khi hoàn thành chương trình sư phạm dạy nghề, anh làm thủ tục mở Trung tâm dạy nghề Tân Xuân với các nghề may, thêu ren, gò, hàn, cơ khí và dạy ngoại ngữ cho những người đi xuất khẩu lao động. Ở lớp thêu ren hầu hết các học viên là các cháu khuyết tật. Ðối với lớp này, trung tâm miễn học phí từ 30 đến 70%. Các cháu khuyết tật đến học đều được trung tâm nuôi ăn tại chỗ. Tôi đến thăm lớp thêu ren và hội họa ở thôn Bình Voi, xã Cảnh Thụy thấy hơn 20 cháu ngồi trước khung thêu chăm chú làm theo hướng dẫn của các cô giáo, thầy giáo.
Anh Xuân bảo ở lớp này phần lớn là con CCB bị ảnh hưởng chất độc da cam trong chiến tranh. Cho nên các cháu đến học chỉ phải đóng một phần nhỏ tiền ăn, còn công thầy, vật tư, dụng cụ học tập, điện, nước trung tâm bao cấp cả. Ngoài lớp dạy thêu cho trẻ khuyết tật, trung tâm còn đào tạo giúp Trung tâm khuyết tật Hà Tĩnh một số thợ lành nghề về thêu và hội họa. Hiện trung tâm đã đào tạo được 1.500 thợ may công nghiệp, 30 thợ gò, hàn, 90 thợ thêu, 90 người học ngoại ngữ.
Tôi hỏi:
- Ðào tạo nghề số lượng lớn như vậy, liệu các cháu có tìm được việc làm không?
Trả lời tôi, anh Xuân kể: Ðiều anh hỏi tôi cũng day dứt lắm. Dạy nghề cho các cháu xong lại phải lo tìm việc làm. Các cháu học gò, hàn thì có nghề về nhà mở cửa hàng sửa chữa, học ngoại ngữ có địa chỉ là đi xuất khẩu lao động, gay nhất là các cháu học thêu, may là trẻ khuyết tật. Ít có doanh nghiệp nào muốn nhận thợ câm điếc, khuyết tật. Thế là tôi lại phải xin với tỉnh, huyện, nhờ sự hỗ trợ của ngành thương binh - xã hội, lập công ty tư nhân sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân.
Anh Xuân lại ngược xuôi đi TP Hồ Chí Minh, ra Hà Nội, đến các cơ sở làm hàng thủ công giỏi để học, tìm mối làm ăn. Trước nhiệt thành của một thương binh nặng, với đôi chân tập tễnh vì thương tật, anh đến đâu cũng được bạn bè, các doanh nghiệp giúp đỡ. Ông Giám đốc cơ sở mây tre đan Ngọc Sơn (Hà Tây) còn lên tận Yên Dũng thăm cơ sở Vạn Xuân. Từ tìm hiểu việc làm thực tế của anh Xuân, cơ sở Ngọc Sơn đã đồng ý đưa thợ chuyển giao nghề móc sợi ni-lông cho Vạn Xuân.
Ðể có nhiều sản phẩm, anh Xuân mở lớp dạy nghề cho hơn một nghìn nông dân trong huyện, có việc làm lúc nông nhàn, có thêm thu nhập cho gia đình. Năm 2006, thu nhập của lao động nông nhàn mà Công ty Vạn Xuân phải trả là 3,202 tỷ đồng, công ty nộp thuế cho Nhà nước 350 triệu đồng, sản phẩm của công ty đều được tiêu thụ hết.
Anh Xuân thường nói với người lao động: Làm ra đồng tiền là quý, nhưng cái quý hơn là đồng tiền ấy đã giúp nhiều gia đình nông dân trong vùng thoát đói nghèo, có tiền cho con ăn học. Ðặc biệt là 37 cháu khuyết tật làm thợ thêu trong công ty có thu nhập ổn định từ 700 nghìn đến một triệu đồng. Một số cháu đã được ký hợp đồng dài hạn, có bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. Theo NDO