Nếu có một kỳ thủ nào đó, sáng tạo một cái gì đó trong cờ vua, thì đó
chính là Khai cuộc! Khai cuộc là mãnh đất màu mở nhất và cũng khắc
nghiệt nhất cho một VĐV cờ. Nơi đây lòng kiên trì, sức sáng tạo và sự
hiểu biết được thử thách đến tận cùng. Một VĐV chuyên nghiệp sẽ không có
được bất kỳ một danh hiệu đẳng cấp nào cả nếu anh ta không thật sự am
hiểu khai cuộc. Nhà vô địch cờ vua thế giới hiện nay-V.Anand có khả năng
nhớ trên 400.000 ván cờ khác nhau. Một con số thật ấn tượng! Một trong
những bí quyết để người Nga thành công trong đấu trường cờ vua thế giới
là họ được đào tạo một cách chuyên sâu về khai cuộc. Trung Quốc có cả
một kỳ viện đào tạo đủ các loại cờ trên thế giới và họ đã chứng minh một
cách thuyết phục khi giành ngôi vị cao quý nhất về cờ vua nữ thế giới!
Hàng năm các nhà vô địch cờ vua Liên Xô xuất bản hàng đống sách viết về
khai cuộc bằng tiếng Nga, tiếng Anh. Các ĐKT lừng danh thế giới cũng
không chịu kém, sách Khai cuộc bằng tiếng Hà Lan, tiếng Pháp…cũng được
tìm thấy rất nhiều trên mạng.
( thư viện ebook )
Vậy, thế nào là khai cuộc, làm sao để chơi khai cuộc tốt ?
Khai cuộc là giai đoạn đầu của ván đấu, tại đây hai bên nhanh chóng phát
triển lực lượng sao cho phù hợp với ý đồ chiến lược và chiến thuật đã
định trước trong mỗi dạng thức khai cuộc.
Khai cuộc là giai đoạn mở đầu của mỗi ván cờ nên cách bố trí lực lượng
trong khai cuộc là nền tảng cho những thành công trong giai đoạn trung
cuộc và tàn cuộc.
Theo quan điểm chung nhất, khai cuộc là sự tập trung huy động các
quân của hai bên tham chiến. Trong giai đoạn này, cần phải tiến Tốt lên
chiếm giữ trung tâm và tạo không gian để phát triển Tượng và Mã. Sau đó
có thể nhập thành đưa Vua vào vị trí an toàn, đưa Xe và Hậu ra chuẩn bị
tham chiến. Đến đây về cơ bản thì lực lượng hai bên đã phát triển xong.
Người chơi cờ thường tự đặt ra câu hỏi: Khai cuộc kéo dài trong bao
nhiêu nước đi? Khi nào ván cờ chuyển sang giai đoạn trung cuộc? Nếu xét
mối liên hệ giữa khai cuộc với các giai đoạn khác của ván cờ, thì việc
phân chia rõ ràng không thể thực hiện được. Giai đoạn khai cuộc thường
kéo dài khoảng 10 - 15 nước đi. Cả hai bên vừa phải triển khai thật
nhanh lực lượng của mình, vừa tìm cách cản trở đối phương thực hiện ý đồ
đó.
- Nguyên tắc 1: Nhanh chóng khống chế khu trung tâm.
- Nguyên tắc 2: Triển khai nhanh chóng và hài hoà toàn bộ lực lượng.
Để đảm bảo nguyên tắc này, người chơi cờ cần tiến hành phát triển lực
lượng của mình theo trình tự sau:
+ Tiến tốt cột c, d, e lên chiếm giữ và khống chế trung tâm.
+ Phát triển các quân nhẹ ( T, M )hướng về trung tâm.
+ Nhập thành đưa Vua vào vị trí an toàn.
+ Đưa các quân nặng ( H, X) ra những vị trí thuận lợi để tham
chiến.
- Nguyên tắc 3: Xây dựng cấu trúc Tốt vững chắc.
Tuy là quân cờ yếu nhất và kém cơ động nhất, nhưng Tốt có ảnh hưởng rất
lớn đến tính chất của thế cờ
Ván cờ Tây Ban Nha !
1.e4 e5
2.Mf3 Mc6
3.Tb5 a6 ( Hình )
Khai cuộc có tên gọi như vậy vì ngay từ thế kỷ XV, XVI các
phương án của khai cuộc này đã được hai nhà chơi cờ Hôpét và Luxen người
Tây Ban Nha nghiên cứu và phân tích. Đây là loại khai cuộc vô cùng phức
tạp với các thế biến phong phú và đa dạng, vì vậy các vận động viên
trình độ cao thường hay sử dụng loại khai cuộc này. Tuy nhiên ở đây
chúng ta chỉ xem xét một vài trận biến cơ bản.
5.5.2.1. Phương án 1: Trận đổi quân.
4.Tc6
5.0 - 0 Me7
Cách phòng thủ này đã được Đại kiện tướng Trigôrin dày công xây dựng
và chiếm vị trí chủ đạo trong ván cờ Tây Ban Nha. Các nước đi khác là
1....f6 hoặc 1....Td6 đều có thể áp dụng được. Nước kém thuyết phục hơn
là 5....Tg4 6.h3 và buộc lòng Đen phải đổi Tượng vào Mf3 để khỏi mất
Tốt e5.
6.Me5
Hd4
7.Hh5
Trắng không đạt được ưu thế sau khi chơi 7.Mf3 He4 8.Xe1
Hg6, Đen chuẩn bị 0 - 0 - 0.
7....
g6
8.Hg5
Tg7
9.Mf3
He4
10.Xe1 Hb4
11.c3 Hd6
12.d4 h6
13.He3 Te6 = ( Hình )