Thực phẩm chếbiến sẵn như mỳ ăn liền, bánh kẹo, khoai tây chiên, gà rán… rất tiệnlợi, giúp tiết kiệm thời gian nhưng cũng có hại cho sức khỏe bởi chứa nhiều trans fat, một chất béo rất độc.
Đó là cảnh báo của PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia tại hội thảo khoa học Tác hại của việc sử dụng thực phẩm có Trans fat diễn ra chiều 14/6, do Viện Dinh Dưỡng quốc Gia và chi hội Dinh dưỡng lâm sàng tổ chức.Chất béo trans gây hại ra sao?
“Transfat là loại chất béo nguy hiểm nhất trong nhóm các chất béo gây hại.Chất béo này khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây đông đặc máu và tạo ranhững mảng tiểu cầu dạng mỡ bám vào thành mạch, dần dần bịt kín thànhmạch khiến cho máu không lưu thông được, gây tắc nghẽn và từ đó dẫn đếnnguy cơ đột quỵ”, TS Lâm nói.
Theo đó, khi transfat đi vào cơ thể, nó chiếm chỗ (nhưng không thể thay thế) của axit béocần thiết. Ngoài ra nó làm tăng mức LDL-cholesterol (cholesterol xấu)trong máu do đó làm tăng khả năng bị các bệnh tim mạch. Chưa kể, chấtbéo dạng trans gây ứng chế enzym chuyển hóa, gây hình thành các huyếtkhối trong động mạch, dẫn đến nguy cơ tăng đột quỵ.
Thốngkê tại New York (Mỹ) cho thấy mỗi năm có đến hơn 500 người chết vì bệnhtim mạch có liên quan đến Trans fat. Vì sự độc hại của chất béo này, Tổchức Y tế thế giới (WHO) đưa ra khuyến cáo, mỗi người không nên tiêuthụ trans fat quá 3g/ngày. Nhiều nước còn quy định rõ phải ghi rõ lượngtrans fat trên bao bì nhãn mác, như tại Canada, nhà sản xuất chỉ đượcquyền ghi zero trans (không có mỡ trans) trong trường hợp sản phẩm chứaít hơn 0,2gr.
Cùng quan điểm này, TS Nguyễn Thị Bạch Yến,Viện Tim Mạch Việt Nam cho biết, theo nhiều kết quả nghiên cứu chothấy, nếu tăng 2% năng lượng từ trans fat thì sẽ tăng 23% nguy cơ bệnhmạch vành. Trên thực tế, những năm gần đây, các bệnh tim mạch đang trởthành bệnh phổ biến ở Việt Nam với tỷ lệ mắc cao, tỷ lệ tử vong cao vàcó nhiều biến chứng nguy hiểm.
Cách giảm chất béo trans
Mỳ ăn liền, thực phẩm chế biến sẵn là những thực phẩm có nguy cơ cao chứa nhiều trans fat rất hại cho sức khỏe
TạiViệt Nam, trans fat vẫn còn là vấn đề mới mẻ, chưa được nhiều ngườitiêu dùng biết tới. Nhưng thực tế, từ lâu, trong ngành sản xuất chếbiến đồ ăn sẵn, để tăng thời gian bảo quản, tươi ráo, giòn và có màusắc đẹp, hấp dẫn người tiêu dùng, người sản xuất dùng các loại dầu thựcvật đã được hydro hóa trong quá trình chế biến. “Các sản phẩm có nguycơ chứa nhiều chất béo trans như mỳ ăn liền (dùng công nghệ chiên), cácloại bánh ngọt, sô-cô-la, kẹo, bánh bích-quy, bánh trung thu, khoai tâychiên, gà chiên, giò chả, các đồ nướng…”, TS Lâm nói.
Nếu thay 2% năng lượng từ trans fat bằng axit béo không no sẽ giúp giảm 53% nguy cơ bệnh động mạch vành. |
Vìthế, để giảm nguy cơ này, TS Lâm khuyến cáo, người tiêu dùng không nênsử dụng những thực phẩm có chứa trans fat - loại chất béo có hại nguycơ gây nên bệnh tim mạch và đột quỵ. Tức là đọc kỹ nhãn mác khi chọnmua thực phẩm chế biến sẵn.
Ngoài ra, nên dùngcác loại dầu thực vật có chứa nhiều chất béo chữa bão hòa đa, hoặc loạidầu chưa bão hòa đơn (dầu đậu nành, dầu lạc, dầu mè, dầu hướng dương).Tránh dùng các loại dầu thực vật hydro hóa, dầu dừa, nước cốt dừa, dầucọ (dầu olein), mỡ heo vì chúng chứa quá nhiều chất béo bão hòa. Hạnchế việc tiêu thụ các thực phẩm có chứa quá nhiều cholesterol như lòng,tim, gan, óc, thận, lòng đỏ trứng gà, nên ăn thịt nạc đã bỏ da, bỏ mỡ.Không ăn margarine (bơ thực vật) loại cứng đóng thành thỏi (vì loại nàyđược làm từ dầu thực vật hydro hóa nên chứa rất nhiều trans fat).
Đặcbiệt lưu ý dầu ăn càng chiên đi chiên lại nhiều lần càng có nguy cơ bịhydro hóa. Nhất là khi dầu đã chuyển sang màu vàng sẫm thì nguy cơ chứanhiều trans fat là khó tránh khỏi.
Ngoài ra,người dân cần có chế độ ăn hợp lý đủ vitamin, khoáng chất bằng cáchtăng cường rau quả chín hàng ngày. Những loại rau tươi, màu sặc sỡ nhưxanh thẫm, vàng, đỏ càng chứa nhiều chất oxy hóa hơn. Chọn các loạichất bột đường có nhiều chất xơ như bánh mỳ đen, bánh mỳ ngũ cốc nguyênhạt, ngô khoai…
Hồng Hải