Bí mật trẻ mãi không già của “người băng” Tyrolean 5.300 tuổi
đã được khám phá.
Các chuyên gia Đức và Ý đã nghiên cứu da
của xác ướp tự nhiên cổ nhất châu Âu này và khám phá ra hàng loạt bí
mật giật gân. Té ra, xác ướp này được bảo toàn nhờ “đóng băng đột ngột”.
Các nhà khoa học đang tìm cách áp dụng nghiên cứu này vào ngành phẫu
thuật tạo hình.
Xác ướp trong băng từ thời Chalcolithic
này được phát hiện vào năm 1991, trên núi băng Similuan, trong thung
lũng Ötztal, thuộc dãy núi Alps ở độ cao 3.200m do hiện tượng băng tan
nhanh chóng. Bằng phương pháp phóng xạ cácbon, người ta xác định được
tuổi của xác ướp này là khoảng 5.300 năm. Đây là xác ướp cổ nhất được
tìm thấy ở châu Âu. Ở Áo, xác ướp này được gọi là Otzi – theo tên địa
danh nơi nó được phát hiện, còn ở Ý nó được gọi là người băng Tyrolean.
"Người băng" được bảo quản hoàn
toàn tự nhiên
Lớp biểu bì (lớp da ngoài cùng) của
“người băng” đã bị mất, có thể là do hậu quả của việc bị ướp một cách tự
nhiên trong băng, nhưng các cấu trúc collagen trên da vẫn còn khá vững
chắc.
Cách đây không lâu, một nhóm nhà nghiên
cứu người Đức và Ý dưới sự chỉ đạo của Giáo sư Marek Janko – công tác
tại Trường Đại học Tổng hợp Munich mang tên Ludwig-Maximilians – đã lấy
ba mẫu da của người băng Tyrolean để nghiên cứu bằng kính hiển vi lực
nguyên tử và quang phổ Rama. Những công nghệ này cho phép các nhà khoa
học thấy được các cấu trúc collagen cấp phân tử và nano.
Các bộ phận đều còn cực kỳ
nguyên vẹn
Khi tiến hành các thử nghiệm với các vết
lõm nano, các nhà khoa học đã phát hiện thấy những mẫu da xác ướp này
đã được tăng cường sự trẻ trung. Điều này khẳng định rằng, da của người
cổ đại đàn hồi tốt hơn so với da của người hiện đại – tức là người cổ
đại già nhanh hơn. Theo các nghiên cứu này, một trong những nguyên nhân
có thể nhất của việc các collagen trong xác ướp được tăng cường bền vững
là sự khử nước của các vật liệu sinh học bằng cách đóng băng sau đó sấy
khô trong môi trường chân không.
Các quá trình này có thể dẫn đến sự hình
thành nên những cấu trúc sợi nhỏ dày hơn của collagen – đây là nguyên
nhân làm xuất hiện các mối liên kết bổ sung trong cấu trúc phân tử. Tức
là việc được khử nước đã tăng cường chức năng bảo vệ của lớp mô và có
thể ngăn chặn được sự phân hủy của xác ướp.
Hàng chục năm nghiên cứu, xác ướp "người băng" vẫn còn chứa
đựng nhiều bí ẩn
Marek Janko cho biết: “Kết quả quan
trọng nhất của nghiên cứu này là chúng tôi đã đưa ra được kết luận rằng,
collagen tuýp I trong da của xác ướp người băng đã được bảo toàn cấu
trúc và chính bằng cách đó nó có thể bảo vệ được da trước sự ảnh hưởng
của các yếu tố phá hủy bên ngoài (như các nghiên cứu bằng tia cực tím,
sự tan chảy của băng và sự thoái hóa vi sinh). Nhờ đó mà xác ướp đã được
bảo toàn trong suốt hơn 5.300 năm nay. Ngoài ra, chúng tôi còn nghiên
cứu được những dữ liệu mới về cấu trúc collagen và các thuộc tính cơ chế
của nó sau quá trình ướp”.
Nhìn chung, nghiên cứu này đã khẳng định
luận thuyết cho rằng “người băng” đã được đưa vào tuyết và bọc bằng một
lớp vỏ băng ngay sau khi chết. Mặc dù trong suốt quá trình 5.300 năm
qua, băng và tuyết đã nhiều lần tan ra và đông lại, nhưng phần lớn thời
gian xác ướp đã được tồn tại trong trạng thái đóng băng. Sự việc cứ thế
tiếp diễn cho tới khi người ta phát hiện ra nó.
Đã có rất nhiều truyền thuyết về sự chết chóc của những
người từng tiếp xúc với "người băng"
Theo quan điểm của Robert Stark – một
nhà khoa học của Trường Đại học Tổng hợp Munich mang tên
Ludwig-Maximilians cùng tham gia nghiên cứu – thì nghiên cứu này rất
quan trọng, giúp con người hiểu được mọi quá trình ướp xác. Stark nhấn
mạnh: “Các xác ướp thường là nguồn thông tin quý báu giúp chúng ta hiểu
được sự sống và cái chết trong thời cổ đại. Trên thế giới còn nhiều
phương pháp ướp xác khác, chẳng hạn như phương pháp của người Ai Cập cổ
đại, nhưng ngày nay chúng ta đã có thể dễ dàng hiểu được tại sao xác của
người cổ đại lại được bảo quản tốt đến mức như vậy”.
“Kết luận của chúng tôi về việc các
collagen được làm khô sẽ tăng cường tính đàn hồi của các cấu trúc sợi
nhỏ, có thể được ứng dụng vào lĩnh vực phẫu thuật hiện đại trong trường
hợp đòi hỏi phải có lớp mô collagen với các thuộc tính cơ chế nhất định”
– Janko kết luận.
Các nhà khoa học đã công bố kết quả
nghiên cứu này trong bài viết “Cấu trúc nano và các thuộc tính cơ chế
của collagen tuýp I từ xác ướp người băng Tyrolean 5.300 năm” đăng trên
tạp chí Proceedings of the Royal Society B thời gian gần đây.
Một phần sự thật về "người băng" đã được các nhà khoa học
khám phá
Collagen – tên gọi chung của các protein
– là lớp mô liên kết chính (như mô gân, xương, sụn,…) và mang lại sự
chắc chắn cho chúng. Đối với sắc đẹp của da, collagen có chức năng quan
trọng là thu thập các chất axit amin. Nếu thiếu protein và các hợp chất
nuôi dưỡng cơ thể khác, đặc biệt là kẽm và Vitamin C, cơ thể sẽ sử dụng
các protein dự trữ từ lớp mô liên kết – tức là collagen. Hậu quả là da
sẽ trở nên xấu và có dấu hiệu già trước tuổi. Nếu có dùng kem bôi ngoài
da chứa collagen thì cũng ko giải quyết được vấn đề. Điều quan trọng là
phải kích thích da từ bên trong. Các loại kem bôi bên ngoài không thể
thay đổi được cơ thể.
Cho nên, ngày nay ngành công nghiệp sắc
đẹp đang tập trung vào sản xuất các loại chế phẩm kích thích sản sinh ra
collagen trực tiếp cho da. Vậy điều này diễn ra thế nào? Tổng hợp
collagen – là một quá trình lên men nhiều giai đoạn phức tạp. Thực hiện
chức năng này là các nguyên bào sợi đặc biệt. Thời điểm quan trọng trong
tổng hợp collagen là khi diễn ra phản ứng hydroxyl hóa, mở ra con đường
cho biến thể tiếp theo cần thiết cho sự trưởng thành của collagen. Các
men đặc biệt sẽ kích hoạt các quá trình này.
Nghiên cứu của các nhà khoa học nước
ngoài ở cấp độ phân tử của cấu trúc các sợi collagen và các đặc tính của
chúng trong điều kiện được làm khô ở nhiệt độ thấp đã làm sáng tỏ nhiều
quá trình trao đổi chất và có lợi cho việc sản xuất các chế phẩm mỹ
phẩm mới.