Bất cứ ai đang sử dụng máy tính đều biết rõ vaitrò, ảnh hưởng của chú chuột đang được dùng trong công việc hàng ngàynhư thế nào? Được Douglas Engelbart phát minh vào năm 1964, chuột máytính không phải là thứ gì mới mẻ hay quá rắc rối nhưng là một thànhphần không thể thiếu trong suốt hàng chục năm nay. Bạn từng chứng kiếnsự phát triển vượt bậc của bộ xử lý, công nghệ lưu trữ, đồ họa 3chiều... nhưng chắc chắn không thể nắm hết những bí ẩn bên trong lớp vỏcủa những chú chuột. Trong nhiều năm phát triển, chuột máy tính cũng cónhiều cải tiến và biến đổi đáng kể không chỉ về kiểu dáng mà còn cảcông nghệ cảm ứng. Chuột ngày nay có độ nhạy và nhiều tính năng tốt hơnrất nhiều so với một vài năm trước đây. Bài viết sẽ đem đến cho bạn cáinhìn tổng quát về những bí mật của "loài chuột" điện tử này.
A – LÝ THUYẾT CƠ BẢN
1. Cơ chế cảm ứng
a. Cơ học:
Đâycũng là cơ chế khởi thủy của chuột và kéo dài hàng chục năm sau đó vàhiện vẫn có thể tìm thấy các loại chuột bi (một nhánh của cơ chế cảmứng cơ) ở cửa hàng. Chú chuột máy tính đầu tiên xuất hiện trên thế giớicó kích thước khá lớn với hai bánh xe vuông góc với nhau. Con chuột nàybạn sẽ phải sử dụng cả hai tay để điều khiển: một tay cầm chuột và taykìa cầm một bàn phím nhỏ có 5 nút bấm. Tới năm 1970, kĩ sư Bill Englishcủa Xerox PARC đã thay thế bánh xe cổ điển bằng một viên bi nổi tiếngmà chúng ta đều biết. Viên bi này có thể chuyển động theo mọi hướng(1), chuyển động này sẽ được hai bánh xe nhỏ bên trong chuột ghi nhận(2), trên bánh xe có các khe hở nhỏ (3) cho phép một tia sáng phát quatới đầu cảm ứng bên kia, mỗi lần ngắt sẽ báo hiệu chuột di chuyển (4).Cuối cùng, một thiết bị cảm ứng sẽ thu thập tín hiệu và tổng kết thànhgiá trị tọa độ tương ứng của chuột trên màn hình. Kiểu thiết kế nàyđược sử dụng trong suốt thập kỉ 80 và 90. Kiểu dáng chuột hiện đại màbạn thấy được thiết kế ban đầu tại học viện EPFL (trái tim công nghệcủa châu Âu vào thời kì đó) dưới sự dẫn dắt của tiến sĩ Jean Daniel,sau đó sản phẩm hoàn thiện được tung ra thị trường lần đầu tiên thôngqua một chi nhánh của EPFL mà sau này trở thành một trong những nhà sảnxuất thiết bị trỏ (Pointing Device) tên tuổi – Logitech.
b. Quang học:
Cơchế của chuột quang là bước tiến đáng kể trong chế tạo chuột. Nó loạibỏ hoàn toàn thành phần cơ học (bi và bánh xe), thay bằng một thiết bịbắt hình siêu nhỏ. Thiết bị này sẽ liên tục "chụp" lại bề mặt mà ngườidùng di chuột và thông qua phép so sánh giữa những bức hình này, bộ xửlý trong chuột sẽ tính toán được tọa độ. Nói một cách nôm na, chuột bisử dụng đầu cảm ứng quang để bắt chuyển động của viên bi còn chuộtquang sử dụng thiết bị ghi hình để bắt chuyển động của bề mặt. Trênthực tế, để tính toán chính xác thì hình ảnh chụp phải tốt. Vì thế,nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là soi sáng bề mặt và một đèn LED đỏ đượcsử dụng cho việc này. Khi chiếu sáng bề mặt, tia sáng sẽ bị phản chiếuvà hội tụ thông qua một thấu kính trước khi chạm vào bộ cảm ứng. Nhờthế, hình ảnh sẽ rất chi tiết. Đôi khi, chuột quang học sử dụng đèn LEDbị hiểu nhầm là chuột laser (đề cập sau) do ánh sáng đỏ mà nó phát ra.
Ưuđiểm của thế hệ chuột quang học là không có các bộ phận cơ nên hoàntoàn không sợ hỏng hóc do ăn mòn hay bụi bẩn. Việc bảo trì cũng rất đơngiản (chỉ cần lau mắt đọc là xong). Thêm vào đó là độ chi tiết và độnhạy của cơ chế cảm ứng quang cũng tốt hơn rất nhiều. Tuy nhiên, chuộtquang không thể làm việc trên các bề mặt bóng hoặc trong suốt, còn cácbề mặt sặc sỡ thì chuột hoạt động không chính xác. Điều này đúng vớinhững loại chuột quang thuộc thế hệ đầu tiên. Ngoài ra, một số loạichuột rẻ tiền có hệ thống xử lý hình ảnh kém sẽ không đủ khả năng tínhtoán khi người dùng di chuyển chuột với tốc độ nhanh (chuột cao cấp cóthể theo được tốc độ di chuyển lên tới hơn 1m mỗi giây). Điểm yếu cuốicủa chuột quang là nó "ngốn" điện nhiều hơn chuột cơ: 25mA so với chỉkhoảng 5mA. Một số nhà sản xuất còn sử dụng tới đầu đọc để tăng độchính xác, điều đó dĩ nhiên sẽ tiêu tốn năng lượng gấp đôi.
c. Laser:
Cảmứng laser là công nghệ mới nhất và tiên tiến nhất hiện nay. Không chỉthừa hưởng đầy đủ ưu điểm quang học mà chuột laser còn có nhiều đặcđiểm ưu việt khác. Được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2004 dưới sựhợp tác của Logitech và Agilent Technologies, Logitech MX1000 là đạidiện đầu tiên của thế hệ chuột laser xuất hiện trên thị trường. Chúchuột này sử dụng một tia laser nhỏ thay vì đèn LED đỏ thông thường.Công nghệ laser cho phép tia sáng có độ tập trung cao hơn và đặc biệtổn định. Nhờ thế chuột có thể tăng độ chi tiết của hình ảnh "chụp" tới20 lần trên lý thuyết. Một số game thủ phàn nàn rằng MX1000 không đápứng tức thời khi bạn nhấc nó lên rồi đặt xuống. Điều này là do tínhnăng tiết kiệm năng lượng của MX1000 (những phiên bản chuột laser saunày không rơi vào tình trạng đó).
2. Kiểu kết nối
a. Có dây:
- Serial:chuột sử dụng cổng nối tiếp serial (hay còn gọi là cổng COM) rất thôngdụng vào thập kỉ 90 nhưng hiện nay rất ít gặp, một phần do cổng COM giàcỗi và chậm chạp dần dần bị loại khỏi máy tính thế hệ mới. Ngoài ra, sựthống trị của USB cũng góp phần "tiễn" nó vào dĩ vãng.
- PS2:được dùng trong thời gian khá dài và bây giờ vẫn còn, mỗi bo mạch chủvẫn có hai cổng PS2 dành cho bàn phím và chuột. Tuy nhiên cũng bị ảnhhưởng của chuẩn USB mà PS2 dần bị đẩy tới bờ "tuyệt chủng". Hầu hết cácloại chuột mới đều sử dụng cổng USB và đi kèm một adapter chuyển đổiUSB <-> PS2.
- USB:Đây là chuẩn giao tiếp thông dụng nhất hiện nay đối với các loại chuộtdù "có đuôi" hay "không đuôi", bạn khó có thể tìm được loại chuột nàokhông yêu cầu một cổng USB trống trên máy tính. Ưu điểm của USB chínhlà băng thông rộng hơn nhiều lần so với serial hay PS2, vì thế các loạichuột cao cấp có thể gửi số lượng lớn tín hiệu định vị tới PC và nhưvậy, tính chính xác cũng như độ nhạy sẽ tăng đáng kể. Một số nhà sảnxuất còn sử dụng kênh dữ liệu 16-bit tăng cường độ chính xác và giảm độtrễ so với kết nối 8-bit thường thấy trên dòng chuột "bình dân".
b. Không dây:
- Sóng Radio:Đây là kiểu kết nối không dây đầu tiên và cũng thông dụng nhất được cácnhà sản xuất trang bị cho chuột không dây của họ. Một bộ chuột máy tínhdùng giao tiếp kiểu này gồm bộ thu tín hiệu kết nối với máy tính vàchuột rời không dây lắp pin. Hai thành phần này giao tiếp với nhau quasóng radio ở tần số 27MHz. Một số công nghệ mới như Fast RF củaLogitech giảm đáng kể mức trễ khi phát, nhận tín hiệu.
- Bluetooth:Vốn được coi như một kiểu kết nối không dây để trao đổi dữ liệu giữacác thiết bị di động. Thời gian gần đây, những thiết bị trỏ sử dụng kếtnối Bluetooth xuất hiện ngày càng nhiều trên thị trường. Một số ví dụnhư Dinovo Media Desktop của Logitech hay Microsoft Optical DesktopElite for Bluetooth. Về cơ bản, chuột không dây sử dụng kết nốiBluetooth có thể làm việc với hầu hết các thiết bị thu/phát Bluetoothnhưng nếu dùng đúng bộ thu đi kèm, người dùng sẽ tận dụng được nhữngtính năng đặc biệt mà nhà sản xuất trang bị. So với chuột dùng sóngRadio, sản phẩm Bluetooth có tầm họat động xa hơn, độ trễ thấp hơn vàbăng tần sử dụng là 2,4GHz (để biết thêm về các chuẩn không dây, thamkhảo ID: A0205_61).
- RFID: Đây là phát minhđộc nhất vô nhị về chuột không dây do A4Tech đưa ra. Chuột sử dụng RFIDví dụ như A4Tech ND-30 RFID buộc người dùng phải sử dụng kèm theo bàndi riêng. Điểm mạnh của kiểu thiết kế này là chuột không cần sử dụngpin hay dây dẫn, vì thế trọng lượng chuột rất nhẹ. Tín hiệu tọa độ sẽđược ghi nhận thông qua trường điện từ giữa bàn di kết nối vào máy tínhvà chuột. Tuy nhiên bạn nên chú ý rằng RFID bị giới hạn về tầm hoạtđộng: chỉ bằng đúng độ dài dây dẫn nối bàn di vào cổng USB máy tính.
c. Apple Desktop Bus
Ra đời năm 1986, đây là công nghệ do Apple phát minh dành cho máy Mac.Apple Desktop Bus có khả năng kết nối tới 16 thiết bị trực tiếp và đượcdùng trong hầu hết các model sản phẩm Mac cho tới năm 1998 khi iMac lầnđầu tiên chuyển qua sử dụng USB. Đầu năm 2005, kiểu kết nối này lại mộtlần nữa được sử dụng trong hệ máy Powerbook G4 trong vai trò liên lạcgiữa máy và bàn phím tích hợp kèm trackpad của nó.
3. Những phím bấm và bánh xe cuộn
Ngược với thiết kế bên trong, nút bấm của chuột cải tiến khá chậm chạpvà hầu như chỉ thay đổi về số lượng, kiểu dáng và vị trí mà thôi. Chúchuột "tổ" do Engelbart phát minh đầu tiên chỉ có một nút bấm và sau đókhông lâu tăng lên 3 nút. Những loại chuột ban đầu thường có từ một tớiba nút và về sau tăng lên bốn hoặc hơn. Tuy vậy, về cơ bản, mỗi loạichuột đều có tối thiểu hai nút bấm chính. Nhiệm vụ của nút bên trái làchọn và khởi động các đối tượng, nút phải để mở các menu tính năng củađối tượng mà người dùng đã chọn.
Nhữngnăm cuối thế kỉ 20, chuột máy tính có một số cải tiến về phím bấm. Sảnphẩm thời kì này thường có 5 phím khác nhau. Tùy thuộc vào yêu cầu củangười dùng mà những phím phụ này có nhiều chức năng riêng biệt ví dụnhư Forward (tiến) hoặc Backward (lùi) khi duyệt web, chúng cũng có thểđược gán nhiều tính năng tùy chọn nhờ vào phần mềm đi kèm. Theo DouglasEngelbart, số lượng phím bấm tối ưu của chuột nên "càng nhiều càng tốt"và thực tế đã cho thấy điều đó là đúng.
Một phát minh quantrọng trong thiết kế chuột nói riêng và các thiết bị trỏ nói chungchính là bánh xe nhỏ ở giữa hai nút bấm mà chúng ta thường thấy ngàynay. Nó sử dụng cho các tác vụ cuộn trang hoặc phóng to/thu nhỏ các đốitượng. Về sau, Logitech và Microsoft giới thiệu phiên bản tiên tiến hơncó tên gọi "bánh xe nghiêng" (tilt-wheel) dành cho những sản phẩm caocấp của họ. Với bánh xe mới, người dùng có thể gạt sang hai bên để thựchiện chức năng cuộn ngang. Đôi khi, bạn cũng có thể tìm thấy những sảnphẩm sử dụng công nghệ cảm ứng thay vì bánh xe vốn dễ bám bụi và trụctrặc, điển hình như V500 của Logitech.
4. Tốc độ và độ chính xác
Việc thương mại hóa và các "chiêu" tiếp thị đã biến thông số kĩ thuậtcủa chuột trở nên rắc rối hơn nhiều so với bản chất của chúng. Trướctiên là tốc độ xử lý hình ảnh: càng nhiều hình ảnh được "chụp" từ bộcảm biến của chuột, độ chính xác của nó sẽ càng cao. Một số người chorằng sức mạnh của máy tính hiện tại chỉ xử lý cùng lúc khoảng vài trămmẫu hình mỗi giây. Điều này đúng nhưng nếu số lượng mẫu càng nhiều, giátrị trung bình sẽ càng chuẩn hơn và thực tế, thiết bị trung gian chịutrách nhiệm tính toán tọa độ chính là bộ xử lý bên trong chuột. Nó sẽxử lý mẫu hình để lấy các giá trị trung bình trước khi gửi đến máytính.
Một đơn vị khác dùng để đánh giá chuột là DPI (Dotsper inch) hay còn gọi là độ phân giải của mắt cảm ứng. Ban đầu, ngườita sử dụng CPI ( Counts per inch) để tính toán tốc độ chuột. CPI và DPIchỉ khác nhau về đơn vị tính (CPI sử dụng centimet còn DPI sử dụng sốlượng điểm ảnh). Về sau do những lý do kĩ thuật, DPI đã dần dần thaythế CPI. Giá trị này thể hiện số điểm ảnh con trỏ chuột sẽ lấy mẫu đượckhi bạn di chuột 1 inch trên bề mặt. Điều đáng chú ý là con số này càngcao, độ chính xác tăng lên lại tỉ lệ thuận với tốc độ chuột. Vì thế,bạn có thể di chuyển con trỏ tới điểm mình muốn rất nhanh mà không phảidi chuột nhiều nhưng ngược lại, bất cứ di chuyển nào dù nhỏ nhất cũngsẽ bị ghi nhận và điều này hoàn toàn không có lợi cho tính chính xác.
Càng rắc rối hơn cho người dùng khi chỉ số DPI của chuột còn phụ thuộcvào độ phân giải màn hình mà bạn sử dụng. Lấy ví dụ: với cùng mức DPI,khi chuyển độ phân giải hiển thị từ 1024x768 lên 1600x1200 hoặc caohơn, bạn sẽ phải di chuyển chuột dài hơn cho cùng một khoảng cách trênmàn hình. Chính vì thế, những giá trị DPI thường thấy trên các sản phẩmchuột thế hệ mới (đặc biệt là các loại chuột cho game thủ) như 1600dpi,2000dpi thực ra là khả năng đáp ứng về tốc độ của chuột với phản ứngcủa người chơi ngay cả ở độ phân giải cao. Từ đó ta thấy rằng, do độchính xác tỉ lệ thuận với tốc độ di chuyển nên việc điều khiển chuộtcũng sẽ trở nên khó khăn hơn. Các nhà sản xuất có nhiều cách để xử lývấn đề này thông qua phần mềm hoặc trực tiếp từ phần cứng. Tuy nhiên,nguyên tắc chính vẫn là bỏ qua các điểm ảnh và như thế rõ ràng độ chínhxác cũng sẽ giảm đi khi tốc độ chuột hạ thấp xuống. Vấn đề cân bằnggiữa hai giá trị tốc độ và tính chính xác được giải quyết nhờ vào độphân giải màn hình của người dùng. Mức 800dpi và 1280x1024 là khá hợp,mức DPI cao với độ phân giải màn hình càng lớn sẽ giúp hạn chế tốc độcon trỏ di chuyển trong khi vẫn giữ được tính chính xác. Trong thực tế,chuột có mức 1600dpi đến 2000dpi sẽ rất tuyệt khi sử dụng trên màn hình1600x1200 hoặc 2048x1536 trở lên, nhưng nếu bạn dùng chúng ở màn hìnhđộ phân giải thấp hơn (dưới 1280x1024) thì rắc rối sẽ xảy ra: rất khóđể chọn đối tượng do khi bạn di chuyển chuột 1 khoảng rất nhỏ, con trỏđã có thể chạy từ góc màn hình này sang góc màn hình đối diện rồi. Đâysẽ là bất lợi lớn đối với những người dùng yêu cầu độ chính xác ởkhoảng nhỏ (micro) như thiết kế hay game chiến thuật.
5. Những biến thể của loài chuột máy tính
Ngoàinhững loại chuột thông dụng được thiết kế theo đúng nguyên bản củaDouglas Engelbart thì thực tế có khá nhiều biến thể đáp ứng các mụcđích riêng. Ví dụ khi bạn bị đau tay hoặc vai trong khi sử dụng chuộtthông thường, bạn có thể thử dùng Trackball do sản phẩm này chỉ yêu cầungười dùng chuyển động ngón tay để di chuyển con trỏ. Hiện tại, bạn cóthể bắt gặp các loại chuột "lai" như sau:
- Trackball: Thay vìchuyển dịch chuột để bi quay thì với Trackball, người dùng sẽ điềukhiển con trỏ trên màn hình thông qua một viên bi lớn đặt trên đế cốđịnh.
-Chuột mini: Với kích cỡ chỉ bằng hoặc nhỏ hơn quả trứng gà, chuột miniđược sử dụng cho những thiết bị di động như máy tính xách tay.
- Chuột Camera: như máy quay phim, nó sẽ bắt những chuyển động của phần đầu người dùng để di chuyển con trỏ tương ứng.
- Chuột lòng bàn tay (Palm Mouse): Được nắm trong lòng bàn tay, loạichuột này hoạt động chỉ với 2 nút bấm. Con trỏ chuột phụ thuộc vàonhững cú chạm tay và áp lực sẽ quyết định tốc độ di chuyển.
- Chuột sử dụng bằng chân (Foot Mouse): Dành cho người khuyết tật về tay, người sử dụng nhấn bằng bàn chân.
- Chuột dạng cần điều khiển (Joy-Mouse): Đây là sự kết hợp giữaJoystick và chuột máy tính, bạn sử dụng một cần điều khiển để di chuyểncon trỏ và nhấn chuột thông qua nút bấm ở trên đỉnh.
B. ... VÀ TRÊN THỰC TẾ
Tiêu chí đầu tiên bạn cần nghĩ đến khi mua chuột chính là mục đích sử dụng.
- Văn phòng:làm việc văn phòng, chuột bình thường ở độ phân giải 800dpi là đủ. Kếtnối không dây sẽ có ích nếu bạn không muốn thêm dây vào mớ lằng nhằngphía sau máy tính. Tuy nhiên, pin và vấn đề nhiễu sóng có thể sẽ gâycho bạn một số rắc rối nhất định.
- Thiết kế:Với yêu cầu rất cao về độ chính xác, những nhà thiết kế không nên đểmắt tới những dòng chuột không dây, ít ra là vào thời điểm hiện tại. Lýdo chính là độ trễ của nó và thời gian dùng pin có giới hạn. Quả làphiền toái khi chuột hết pin đột ngột trong lúc bạn đang say sưa vớitác phẩm của mình. Chuột laser là lựa chọn tốt vì có độ chính xác cao.Một số nhà sản xuất như Logitech cũng tung ra thị trường dòng sản phẩmchuột quang với hai cảm ứng cho độ chính xác cao hơn như LogitechMouseman Dual Optical (hình bên). Bạn cũng nên để ý tới kiểu dáng chuộtphải cầm được thoải mái nếu thường phải làm việc lâu.
- Chơi game:ta tạm chia game thủ ra làm ba dạng: người chơi mang tính chất giải trínói chung (online hoặc các trò chơi đơn giản), người chơi game dàn trận(Starcraft, Warcraft, Ages of Empire...) và người chơi dòng FirstPerson Shooter (Quake, Doom, Counter-Strike...). Nếu bạn thuộc nhóm thứnhất thì hầu hết các loại chuột thông thường hoàn toàn đủ yêu cầu. Tuynhiên, nếu thuộc hai nhóm sau, bạn sẽ cần tới những dòng chuột thực sựcao cấp nếu muốn "so kè” cùng đối phương. Những trò chơi dạng chiếnthuật dàn trận yêu cầu game thủ phải chọn các đơn vị cũng như điềukhiển chúng bằng chuột một cách chính xác, vì thế nhóm này sẽ cần tớinhững loại chuột tương tự như thiết kế. Tuy nhiên hãy chú ý đến độ phângiải màn hình mà chọn chuột có chỉ số DPI phù hợp. Cuối cùng là nhữnggamer dòng game FPS, nhóm này "khó tính" nhất khi chọn chuột vì độ nhạyvà tính chính xác của chuột quyết định rất nhiều đến "sinh mạng" củanhân vật họ điều khiển. Hơn nữa, hầu hết những sản phẩm chuột cao cấpvà mới nhất được tung ra thị trường hiện nay cũng chỉ chủ yếu phục vụcho giới FPS. Đặc điểm chung của loại sản phẩm này là chỉ số DPI thườngkhá lớn. Tuy người dùng có thể tùy ý thay đổi mức DPI thông qua phầnmềm nhưng những loại thực sự cao cấp như Razer Cooperhead hay LogitechMX518, G5,G7 đều có phím tắt để thay đổi DPI trực tiếp trên phần cứngcủa chuột. Nói tóm lại, mỗi người dùng sẽ có những yêu cầu cụ thể vềtốc độ hoặc tính chính xác của chuột. Một số người không thể làm việcvới chuột khi nó hoạt động quá nhanh, một số lại thích điều đó. Nhìnchung, một chú chuột với khả năng xử lý 2000 mẫu ảnh mỗi giây ở mức800dpi sẽ là phù hợp cho mọi công việc hàng ngày từ game cho tới ứngdụng văn phòng.
Một khi đã "nhắm" được mục đích, việc chọn lựagiữa các loại cảm ứng khá đơn giản. Hiện nay, những loại chuột quang rẻtiền nhất cũng thừa sức đẩy chuột bi cũ kĩ vào "xó”. Để lựa chọn phùhợp, trước tiên bạn nên quan sát môi trường làm việc của mình: Nếu nhưbạn có thói quen di chuyển chuột trên mặt bàn thì hãy đảm bảo rằng bềmặt đó không có hoa văn hay những họa tiết lòe loẹt vì sẽ làm chuộthoạt động không được chính xác. Nếu như không có cách nào tránh khỏiđiều đó, hãy tìm cho mình một tấm lót chuột loại tốt ví dụ như RazerExactMat, Razer Mantis, CoolerMaster X-Pad... Chuột laser càng ngàycàng đa dạng về chủng loại và kiểu dáng. Với công nghệ laser, chuột cókhả năng di chuyển trên hầu hết mọi địa hình bất kể màu sắc hoặc chấtliệu, thậm chí ngay cả khi bạn nhấc chuột khỏi mặt phẳng một khoảngnhỏ. Nếu tài chính dư dả, những thế hệ chuột laser đời mới thực sự làlựa chọn đáng "đồng tiền bát gạo" tuy giá của chúng còn khá cao và chưacó các dòng giá rẻ cho người dùng tầm trung.
Một trong nhữngyếu tố quan trọng nhất đó chính là kết nối chuột. Thực tế, việc sử dụngchuột không dây (Cordless/Wireless) hay có dây rất khác nhau. Mỗitrường hợp đều có những ưu nhược điểm riêng:
- Có dây:chủ yếu là giao tiếp USB và PS/2. Nhược điểm duy nhất của kiểu kết nốinày là tầm sử dụng chuột hạn chế và dây nhợ đôi khi khá lằng nhằng.
- Không dây:mới chỉ xuất hiện phổ biến vào khoảng 2 năm trở lại đây và được đónnhận nồng nhiệt. Ưu điểm thì dễ nhận thấy, còn nhược điểm của kết nốinày là trọng lượng và giá cao hơn vì phải dùng pin (thường là 2 pin AAcho desktop hoặc 2 pin AAA cho laptop). Một số chuột thế hệ mới dùngpin tích hợp nhưng vẫn nặng hơn so với chuột có dây; thêm vào đó cònphải sạc pin. Ngoài ra bạn cũng nên chuẩn bị cho vấn đề nhiễu sóngthiết bị dù điều này rất hiếm khi xảy ra. Hiện nay thông dụng nhấtchính là phương pháp kết nối nhờ sóng radio, bạn có thể gặp kiểu kếtnối này không chỉ ở chuột mà còn rất nhiều kiểu sản phẩm khác. Ưu điểmchính là giá rẻ, dễ liên kết các thành phần với nhau nhưng tầm hoạtđộng của chuột radio không lớn lắm (thường chỉ dưới 10m theo lý thuyếtvà trên thực tế khoảng 3m tới 5m). Ngoài ra, sóng radio dễ bị nhiễu nếucó vật chắn ngang. Đốivới chuột Bluetooth, nhờ độ trễ thấp, độ nhạy cao và băng thông rộngrãi hơn, bạn có thể sử dụng chuột trong khoảng cách từ 6m-8m khá thoảimái (mặc dù trên lý thuyết có thể lên tới 10m-15m). Ngoài ra, nhờ hubBluetooth đi kèm chuột, bạn có thể kết nối thêm nhiều thiết bị khác nhưđiện thoại di động, PDA, máy in, tai nghe... vào máy tính. Phiên bảnBluetooth 1.1 có nhiều cải tiến nhưng cũng yêu cầu phần cứng khác hoàntoàn so với thế hệ 1.0C thông dụng hiện nay. Một số sản phẩm đồng bộBluetooth (gồm cả chuột và bàn phím) cũng đã xuất hiện trên thị trườngnhư Microsoft Optical Desktop hoặc Logitech Dinovo Media Desktop (hìnhdưới). Đặc điểm của nhóm này là thường có nhiều tính năng phụ rất đánggiá.
Yếu tố khá quan trọng mà ít người chú ý hoặc chỉ coi làphụ, đó chính là kích thước và hình dáng của chuột. Mỗi hoàn cảnh sửdụng khác nhau sẽ phù hợp với từng kiểu dáng chuột riêng biệt. Lấy vídụ: các loại chuột nhỏ mini-mouse thường được dùng cho máy tính xáchtay vẫn có thể được dùng cho trẻ em hoặc những người có bàn tay nhỏnhắn. Nói chung tiêu chí hàng đầu về kiểu dáng là cầm vừa vặn và thoảimái nhất. Đa số các dòng chuột đời mới đều chỉ thiết kế cho những ngườidùng thuận tay phải, nếu bạn thuận tay trái thì hãy cố gắng tìm loạichuyên cho người dùng tay trái hoặc loại chuột có thiết kế truyền thống(dù loại này cầm không được thoải mái cho lắm). Ngoài ra bạn cũng nênchú ý mua những loại chuột có bề ngang lớn, đặc điểm đó sẽ giúp cơ cổtay bạn ít bị căng ra để giữ chuột được chắc.
Ngày nay,nhiều loại chuột được tích hợp khá nhiều tính năng phụ nghe rất tuyệtnhư đầu đọc vân tay bảo mật, đầu đọc thẻ, quạt mát tay hay đèn trangtrí... Tuy nhiên theo ý kiến cá nhân, bạn không nên chọn những loại nàyvì với diện tích chật hẹp bên trong chuột, thiết kế thêm "đồ chơi"thường đồng nghĩa với việc phải thu gọn bản mạch chính hay điều chỉnhcác thành phần chuột theo hướng không có lợi.
C. NÀO RA CHỢ CHUỘT!
Hiện tại, trong nước rất thịnh hành những sản phẩm chuột cao cấp củaLogitech, Microsoft, Genius hoặc Razer. Nếu như Genius tập trung vàothị trường phổ thông thì ba hãng còn lại chủ yếu tung ra những sản phẩmcao cấp với nhiều tính năng mạnh. Ở mức giá dưới 50 USD, hai ứng cửviên Logitech MX500/510 và Microsoft Intellimouse 3.0 được đánh giácao. Cao cấp hơn trong các loại quang học là Logitech MX518 và RazerDiamondBack dành riêng cho game thủ. Đặc điểm chung của chúng là độphân giải cao 1600dpi và khả năng thay đổi tốc độ di chuyển trực tiếpkhi đang chơi game. Hiện đại hơn và cũng đắt tiền hơn là sê-ri chuột sửdụng công nghệ laser. Với các loại có dây, bạn sẽ thấy Logitech G5 hoặcRazer Copperhead cao cấp chỉ dành cho game thủ, tất cả chúng đều có chỉsố lên tới 2000dpi. Chuột laser cũng có các loại không dây chủ yếu củaLogitech với hai đại diện G7 cho game và Logitech MX1000 cứng cáp dànhcho những nam nhân viên năng động trong môi trường công sở, Logitech MX610yểu điệu rất hợp với phái đẹp. Kết nối của các loại chuột thế hệ mớicũng có nhiều cải tiến đáng chú ý, như chuột không dây của Logitech cócông nghệ Fast RF đã giảm đáng kể mức trễ. Bạn cũng có thể thấy xu thếmới về pin của chuột không dây đều chuyển sang loại tích hợp sẵn. Nhữngloại pin này có ưu điểm là nhẹ, kích thước nhỏ và thường tốt hơn pinsạc ngoài cho phép thời gian làm việc dài hơn. Tuy nhiên nhược điểm củanó là khó thay thế một khi bị chai do sử dụng dài (dù rất lâu mới xảyra). Bàndi chuột là khái niệm không mới, tuy nhiên những dòng sản phẩm cao cấplại khá xa lạ với thị trường trong nước. Nếu để ý, bạn sẽ thấy phần lớnngười dùng chủ yếu vẫn di trực tiếp lên bề mặt bàn hoặc sử dụng cácloại bàn di vừa bé vừa kém chất lượng được tặng kèm mỗi khi mua máytính. Nếu như bạn nghĩ rằng các loại chuột quang hiện đại không cầnquan tâm đến bề mặt di chuyển thì bạn nhầm. Ngay cả khi các nhà sảnxuất quảng cáo về khả năng hoạt động trên mọi địa hình của sản phẩm thìkhông có nghĩa là chuột sẽ hoạt động chính xác tuyệt đối. Các loại bàndi chuột cao cấp thường có màu sắc thích hợp cho mắt đọc của chuột, bềmặt trơn nhẵn cho phép di chuyển linh hoạt. Một số loại còn có đệmsilicon khá êm ái để người dùng kê cổ tay trong khi sử dụng. Khi lựachọn các loại bàn di cho chuột, bạn cần chú ý kích thước sao cho phùhợp với nhu cầu sử dụng, độ nhám bề mặt vừa phải để tạo cảm giác dichuẩn. Ngoài ra với các loại chuột quang, bề mặt di phải đồng nhất vềmàu sắc và tốt nhất là có màu tối. Đa số các sản phẩm cao cấp đều đápứng đủ những tiêu chí này. Hiện nay bạn có thể dễ dàng tìm mua đượcnhững sản phẩm dành chogamer thủ hàng đầu thế giới ngay ở thị trường trong nước ví dụ nhưX-pad III của Cooler Master, ExactMat và Mantis của Razer. Trong số nàymỗi sản phẩm đều có thế mạnh của riêng mình: X-Pad III có mức giá rẻnhất với chất liệu chính là nhôm, bề mặt màu đen tuyền hơi nhám tươngthích với mọi loại chuột bi hay quang. ExactMat là sản phẩm cao cấpnhất của Razer với cùng chất liệu như X-Pad III nhưng có kèm theo cả bộđệm tay ExactRest bằng silicon. Riêng Mantis là dòng phổ thông của củaRazer với kích thước khá lớn và dẻo, có thể gập lại, "nhét" vào cặp dễdàng.
Một số địa chỉ sau có thể cho bạn thêm thông tin vềcác sản phẩm đã đề cập: www.gianguyenpc.com; www.hanmy.net (Logitech);www.fastest.com.vn (CoolerMaster); www.newmindtek.com (Razer). Nhìnchung, đại đa số người dùng vẫn chưa thực sự quan tâm về chuột vàthường "liệt" chúng là mặt hàng "khuyến mãi" khi mua máy tính. Việcchọn được một chú chuột chất lượng cao và thiết kế phù hợp sẽ đem lạinhiều lợi ích cho công việc và cả sức khỏe của bạn. Đối với game thủ,độ chính xác và tốc độ của chuột còn giúp giành chiến thắng trong nhữngtrận chiến "sinh tử" và chắp cánh cho tài năng sẵn có. Có thể giá nhữngsản phẩm hàng đầu còn hơi đắt so với mặt bằng tiêu dùng trong nướcnhưng bạn hãy luôn ghi nhớ một điều rằng không gì quý hơn sức khỏe vànhững thiết bị có liên quan trực tiếp tới điều đó nên nhận được sự đầutư xứng đáng. Thị trường thiết bị ngoại vi nói chung và chuột nói riêngcủa Việt Nam đang nóng dần lên do thị hiếu và cách nhìn nhận của ngườidùng về chuột bắt đầu có thay đổi. Nhờ thế, số lượng tùy chọn ngày càngtăng nhanh sẽ cho phép mọi người tìm được một sản phẩm hợp lý cho riêngmình